Kosmetyka to "sztuka upiększania, pielęgnowania ciała i włosów, a także stosowanie środków i zabiegów mających na celu pielęgnowanie ciała i włosów lub podkreślenie urody" (słownik języka polskiego pwn)
Kosmetyka w powyższym znaczeniu jest "od zawsze" elementem ludzkiej kultury. Samo słowo kosmetyka jest najprawdopodobniej pochodzenia starogreckiego - kosmeo oznacza upiększam, a kosmeticos - upiększający, jednakże najstarsze zapisy, związane z kosmetyką pochodzą z Egiptu.
Od tysiącleci ludzie fascynowali się pięknem ludzkiego ciała (aczkolwiek kanony "piękna" stale się zmieniały). Upiększanie ludzkiego ciała starożytne kultury podnosiły do rangi sztuki - podobnie jest dzisiaj.
Starożytny Egipt
Mieszkańcy starożytnego Egiptu traktowali kosmetykę jako istotny dział medycyny i sztuki.
Zachowane malowidła i popiersia pozwalają nam wnioskować o obowiązujących kanonach piękna. Obejmowały one jasną karnację skóry więc pudrowano twarze jasną ochrą, malowano złotą lub białą farbą. Oczy obrysowywano czarną lub zieloną kredką dla nadania im kształtu migdału. Od zewnętrznego kącika oka do skroni malowano kreskę. Brwi najczęściej były w całości wygolone, a następnie mocno pomalowane czarnym galenitem (minerał mający ołowiano-szary odcień z metalicznym połyskiem). Makijaż dodatkowo chronił oczy przed stanami zapalnymi wywołanymi przez kurz, promienie słoneczne i owady. Rzęsy były przyciemniane i usztywniane mieszaniną sadzy, oliwy i białka. Usta malowano na pomarańczowy lub jaskrawo czerwony kolor, obrysowany kontur wypełniano ochrą. Do malowania na czarno paznokci stóp i rąk używano henny. Kobiety malowały sutki na czerwono (również ochrą). Zarówno mężczyźni, jak i kobiety ze względów higienicznych golili głowy i nosili długie, sięgającą do ramion peruki. Jedynie ludzie młodzi lub biedni zachowywali naturalne włosy. Peruki robiono z naturalnych włosów usztywnionych domieszką włókien palmowych. Farbowano je na czarno, czerwono lub niebiesko, skręcano w misterne pukle, często też we włosy wplatano kolorowe taśmy, kwiaty i spirale ze złota. Modne kobiety podczas uroczystości na czubku głowy umieszczały pachnidła, uformowane w kształcie stożków, które roztapiały się stopniowo pod wpływem ciepła. Powszechnie zażywano wonnych kąpieli, używając do mycia pasty zawierającej substancje odtłuszczające i pieniące (m.in. mieszanina popiołu i gliny). Egipcjanie dbali o swoje ciało. Kobiety martwiły się zmarszczkami - sporządzano specjalne kremy mające zapobiegać ich powstawaniu.
Znaleziono papirus za szczegółowymi zapiskami, dotyczącymi pielęgnacji włosów, przyrządzania maści i kremów. Robiono je między innymi z wosków, oliwy z oliwek i cyprysu.
Znaleziono opis specjalnego kosmetyku zawierającego sproszkowany alabaster, który był wykorzystywany do ścierania naskórka i wygładzenia cery.
Jest to prawdopodobnie jeden z pierwszych kosmetyków odpowiadający współczesnym peelingom.
Naukowcy odnaleźli w Egipcie i basenie Morza Śródziemnego pozostałości fabrykę perfum sprzed prawie 4 tys. lat. Odnaleziono m.in. fragmenty naczyń i surowce przeznaczone do produkcji perfum i pachnideł. W starożytnych naczyniach zachowały się jeszcze pozostałości substancji zapachowych takich jak cynamon, liście laurowe, mirt, anyżek, żywica sosnowa i bergamotka. Przypuszcza się, że wykorzystywano je do wyrobu wielu różnych rodzajów perfum.
Odnajdywane pojemniki z gliny, mogły pomieścić nawet do 500 l oliwy z oliwek. Świadczy to o ogromnej skali produkcji i prowadzonej wymianie handlowej.
Odnalezione w Egipcie przez archeologów palety do rozcierania barwników, takich jak ochra, malachit, galena czy hematyt, datowane są nawet na V tysiąclecie p.n.e. Pigmenty te wykorzystywano do ozdabiania i malowania ciała. Sztuka upiększania skóry była znana już wcześniej, jednak to Egipcjanie wprowadzili pierwsze kosmetyki wieloskładnikowe, zaczęli je udoskonalać, produkować i handlować nimi.
Chiny i Japonia
Informacje odnośnie kosmetyki w Japonii i Chinach są bardzo skąpe. Jednym z powodów jest zapewne fakt, iż były tajemnicami skrywanymi przez kapłanów.
Wiemy, że sztuka makijażu stała tam na wysokim poziomie. Gejsze wykonywały makijaż charakteryzatorski.
W Japonii kobiety nakładały na twarz gruby puder z mąki ryżowej oraz ekstraktu kwiatu krokosza barwierskiego. Barwiono usta oraz policzki na czerwono.
Chińczycy wymyślili lakier do włosów, tusz do rzęs, lakier po paznokci.
Starożytna Grecja
Grecy podobnie jak Egipcjanie, wiele czasu poświęcali zabiegom higienicznym i kosmetycznym. Podobnie jak w Egipcie też ceniono tam jasną cerę, dlatego kobiety pudrowały ciało oraz stosowały kremy wybielające. Najpopularniejszą maseczką wybielającą stosowaną na noc była papka przygotowana z miąższu chleba i mleka. Greczynki cieniowały powieki na ciemno czarnym węglem, malowały usta pomadkami z wosku, różowiły policzki.
Starożytny Rzym
Zarówno w Grecji, jak i w Cesarstwie Rzymskim higiena ciała była bardzo ważna. Dzięki akweduktom (i rzymskim łaźniom) kąpiele były bardzo popularne. Jednakże oczyszczanie ciała miało nieco inny charakter niż obecnie. Był to bardziej rodzaj peelingu - ciało smarowano oliwą, a następnie nacierano piaskiem lub pumeksem. Lepki piasek wraz z brudem zeskrobywano specjalnymi skrobaczkami. Kolejnym etapem były aromatyczne kąpiele i masaże. Zamożne Rzymianki kąpały się w kozim lub oślim mleku. Makijaż obejmował te części ciała, które były wystawiane na widok publiczny m.in. ramiona, które malowano na biało. Policzki i usta barwiono na czerwono, rzęsy oraz powieki na czarno. Na czoło nakładano ozdobne plastry, które kryły defekty skóry. Na noc stosowano maseczki z chleba, a na dzień ozdobne pudry.
Średniowiecze
Kult ciała stracił rację bytu, upadła higiena. Kościół chrześcijański potępiał stosowanie kosmetyków jako wymysłu pogan, a przywiązywanie wagi do wyglądu oraz higieny uważano za przejaw próżności. Powodem do dumy było unikanie zabiegów higienicznych. Przykładem może być Św.Kinga, która szczyciła się tym, że "kropla wody nigdy nie tknęła jej ciała". Równocześnie, w tym samym okresie przywiązywano dużą wagę do pielęgnacji ciała i urody w krajach Wschodu.
Arabskie kobiety stosowały specjalne maseczki odmładzające na twarz (z cytryn, jaj, ryżu, orzechów i innych roślin). Masowano nimi twarz co dawało w efekcie usunięcie warstwy rogowej i redukcję zmarszczek. Używano delikatnych środków myjących sporządzanych m.in. z migdałowego oleju. Farbowano włosy na czarno lub rudo. Koran zabraniał tatuaży upiększających jednakże Arabowie wykorzystywali wodę różaną, miód i gumę arabską do wytwarzania lotionów, bardzo wówczas popularnych. Do pielęgnacji ciała używali także alkoholu.
Renesans
Kobieta renesansu prezentowała swoje wdzięki ostentacyjnie. Powróciła idea piękna, dbania o ciało i urodę.
Ważną rolę w wyglądzie kobiet odgrywały włosy. Musiały być długie, gęste oraz lśniące.
Kosmetyka upiększająca rozwinęła się w szczególności na dworze francuskim, gdzie kobiety używały pomadek oraz różu w odcieniach czerwieni i fioletu.
Barok
Barok to epoka upiększania - upiększano domy, przedmioty luksusowe, a nawet codzienne przedmioty użytkowe. Upiększano także ciało. Kobiety starały się wyglądać wiecznie młodo, delikatnie. Ideałem były łagodne rysy twarzy i kokieteryjne spojrzenia ;). Twarze pokrywano emalią, a włosy srebrzystym pudrem lub ... perukami. Używano czerwonego różu i fioletowych szminek. Nawet dzieciom różowiono policzki.
W znacznie mniejszym stopniu dbano o higienę, powszechnie panowała wszawica. Modne były charakterystyczne przyklejane pieprzyki aczkolwiek niektórzy sądzą, że w rzeczywistości tuszowano nimi skutki ugryzień przez owady lub wykwity skórne związane z brakiem higieny.
Oświecenie
Oświecenie to wiek rozumu i filozofów. Niestety, jeśli chodzi o higienę - kontynuowano tradycje barakowe i nie dbano o nią. Dbałość o wygląd sprowadzano w zasadzie do tuszowania defektów.
We Francji, w roku 1715 wybuchły zamieszki, ponieważ lud uznał, że nadmierne zużywanie mąki przez arystokratów do pudrowania fryzur doprowadziło do niedostatku żywności. Pomimo protestów gromadzenie mąki na cele kosmetyczne zostało zakazane dopiero podczas rewolucji francuskiej.
Wiek XIX
Okres ponownego zainteresowania higieną - powraca zainteresowanie wodą. Odradza się hydroterapia (wodolecznictwo), którą rozwinął i usystematyzował bawarski ksiądz katolicki - Sebastain Kneipp (1821-1897). Propagował on m.in. kąpiele lecznicze, polewanie wodą. Uważa się, że to właśnie jemu zawdzięczamy wprowadzenie do codziennego życia prostych zabiegów higienicznych (codzienne mycie się, spacery, zdrowe odżywianie).
Kobiety prawie w ogóle nie korzystały z kosmetyków do makijażu. W "wyższych sferach" pożądana była jasna, pergaminowa skóra, a "naturalny wygląd" nadawano za pomocą np. soku z buraków. Równocześnie, właśnie wtedy w laboratoriach chemicznych powstawały nowe preparaty kosmetyczne - narodziła się kosmetyka syntetyczna ! Powstały pierwsze, syntetyczne pudry, róże, szminki, pachnidła, które często zawierały dużą ilość soli metali ciężkich. Stosowano także specyfiki silnie inwazyjne, np. hormony czy pierwiastki promieniotwórcze.
W szpitalach w Nowym Jorku rozpoczęto wykonywanie operacji plastycznych, aczkolwiek rozwój metod chirurgicznych w kosmetyce miał nastąpić dopiero w XX wieku.
Wiek XX
To już czasy nieomal nam współczesne. Powstały pierwsze salony kosmetyczne (1908 - Helen Rubinstein, 1910 - Elizabeth Arden). Nastąpił gwałtowny rozwój przemysłu kosmetycznego, a przede wszystkim rozwój wspierającej go nauki. Pojawiła się gerontologia - nowa dyscyplina medyczna badająca przyczyny starości i sposoby jej opóźniania. Kosmetyki są wytwarzane syntetycznie, często na bazie produktów rafinacji ropy naftowej. Równocześnie coraz powszechniej sygnalizowane są problemy dermatologiczne, zwłaszcza w społeczeństwach bogatych, rozwiniętych państw. Coraz powszechniejsze są alergie skórne.
Początek XXI wieku - przemysł kosmetyczny nadal należy do najbardziej dynamicznie rozwijających się gałęzi gospodarki światowej. Dyktat młodości i piękna nie ustępuje - liczą się tylko piękni i młodzi ! Laboratoria pracują "pełną parą" nad coraz nowymi, lepszymi, bardziej skutecznymi "eliksirami", które mają niezawodnie likwidować wszelkie symptomy starzejącego się organizmu. 
Wykorzystano informacje :
- http://www.synaj.com/perfumy.html
- http://www.portretkobiety.pl/a/2/44/historia-kosmetyki/
