Kolejna porcja informacji na temat włosów – może trochę to chaotyczne, ale informacji jest mnóstwo, a czasu na opracowanie stanowczo za mało

 Przy okazji przeglądania materiałów natrafiłam na kolejną ciekawą teorię próbującą wyjaśnić dlaczego ewolucja pozostawiła naszym przodkom, na pozór zbędne owłosienie :

Ludzie pierwotni żyli głównie nad brzegami rzek i mórz. Dieta bogata w ryby zawierające mnóstwo ciężkich metali mogła mieć istotny, negatywny wpływ na stan zdrowia, a więc potrzebny był mechanizm umożliwiający szybkie usuwanie ich z organizmu oraz przeciwdziałający ich gromadzeniu. Mechanizm taki mógłby wykorzystywać skłonności melaniny (pigment) do wiązania wielu toksyn i metali.
Pigment razem z toksynami jest włączany w szybko namnażające się komórki, które ostatecznie ulegną keratynizacji i utworzą włos. Zanieczyszczenia wbudowane w martwe komórki włosa nie stanowiły już zagrożenia dla mocno unaczynionej skóry głowy.

Teoria wygląda wiarygodnie, ale mnie bardziej podoba się hipoteza ścisłego związku włosów z relacjami społecznymi. Co oczywiście nie wyklucza, że obie tezy są w jakimś stopniu trafne.

Trochę ciekawostek (w większości statystycznych) :

• Włosy są bardzo interesującym materiałem badawczym dla toksykologów i ekspertów sądowych, ponieważ są odbiciem stanu organizmu w momencie ich tworzenia. Kluczowe znaczenie ma w tym przypadku fakt, że późniejsze zmiany fizjologiczne organizmu nie mają na nie wpływu gdyż włos po uformowaniu nie podlega już dalszym zmianom biologicznym – ten fakt jak zobaczymy, ma podstawowe znaczenie także dla zagadnień związanych z pielęgnacją włosów.
• okres wyrastania włosów jest różny zależnie od tego gdzie wyrastają : włosy na głowie mogą rosnąć nawet kilka - kilkanaście lat, na rękach 2-3 miesiące, a na nogach do 6 miesięcy. Co ciekawe grubość włosa zmienia się wraz z długością : od cienkiej końcówki, poprzez rozszerzającą się część środkową, do zwężającej się nasady.
• włosy zwierząt (koty, konie) rosną z różną szybkością zależnie od pory roku – dokładniej zależy to od ilości naturalnego światła dziennego : zimą, gdy dni są krótsze włosy rosną szybciej.
  Prawdopodobnie podobnie jest także z ludzkimi włosami - zimą rosną nieco szybciej.
• szybkość rośnięcia włosów zmienia się z wiekiem – najszybciej rosną w wieku 15-30 lat, ponadto włosy kobiet rosną nieco szybciej niż mężczyzn,
• obcinanie, ani golenie włosów nie wpływają na ich szybkość wzrostu, ale ma na to wpływ stan zdrowia,
• czarne włosy odbijają mniej światła niż jasne, chociaż wydają się lśnić mocniej. Wrażenie to jest spowodowane tym, że w przypadku czarnych włosów, kontrast między jasnymi pasmami odbijającymi światło, a resztą jest silniejszy, niż dla włosów jasnych.
• całkowita powierzchnia włosów o długości 20 cm wynosi 6 m². Ponieważ średnia powierzchnia głowy to 600 cm², a więc podczas mycia włosów musimy umyć powierzchnię 100 razy większą od powierzchni głowy (ważne przy określaniu wydajności szamponów).
• włosy zdrowe są w stanie wchłonąć wodę w ilości około 30% swojej wagi (uwzględniając, że zależnie od długości włosy ważą od 5 do 200 gramów to absorbowana woda będzie ważyć od 2 do 60 gramów). Włosy zniszczone mogą absorbować więcej – nawet 45% wagi.
• w Europie średnia częstość mycia włosów wynosi 3 razy w tygodniu. 25% ludności myje włosy codziennie.
• 80% mieszkańców Ameryki Północnej i 90% mieszkańców Japonii myje włosy dwa razy dziennie (źródło : www.hair-science.com) - no proszę !
• kształt włosów (kręcone, proste) zależą od kształtu mieszka włosowego, a także jego położenia i jest określany na etapie ich tworzenia w mieszku.

1. azjatycka : włosy czarne, rosną z szybkością 1,3 cm/miesiąc, wyrastają prostopadle do powierzchni skóry (co w efekcie daje proste włosy), gęstość włosów jest najmniejsza,
2. afrykańska : włosy z reguły czarne, rosną najwolniej (Admin : inne badania to podważają) – 0,9 cm/ miesiąc, wyrastają nieomal równolegle do powierzchni skóry ( co daje efekt silnie skręconych włosów), włosy gęstsze od azjatyckich,
3. kakukaska : średnia szybkość wyrastania 1,2 cm/miesiąc, wyrastają ukośnie do powierzchni skóry i lekko się kręcą, najgęstsze

   ---

Trochę już było ( we wcześniejszych artykułach) na temat budowy mieszka włosowego i faz wzrostu, a tym razem dodatkowe informacje na temat .

Wiemy już, że :

1. włos dzielimy na część podskórną – korzeń włosa i część wystającą nad powierzchnię skóry – łodygę,
2. łodyga włosa jest zbudowana z różnych postaci białka – keratyny, które tworzą trzy główne, koncentrycznie ułożone warstwy : rdzeń, korę i osłonkę.

Komórki tworzące włos powstają w dolnej części mieszka włosowego tzw. macierzy. Należą one do najszybciej namnażających się komórek w organizmie ludzkim.

Komórki macierzy dzielą się analogicznie jak to ma miejsce w dolnych warstwach naskórka (warstwa podstawowa). Macierz otacza tzw. brodawkę włosa, którą tworzy grupa komórek pobudzających komórki macierzy do podziałów. Do brodawki docierają mikro-naczynia krwionośne, dostarczające do komórek macierzy włosa substancje budulcowe i energetyczne, witaminy, tlen i tym podobne elementy niezbędne dla prawidłowego wzrostu włosa.

W bezpośrednim sąsiedztwie brodawki, pomiędzy komórkami macierzy znajdują się melanocyty, które przez liczne wypustki wypełnione melanosomami przekazują barwnik do wyżej położonych komórek macierzy, decydując w ten sposób o barwie włosa. Macierz i brodawka tworzą razem cebulkę włosa.

Komórki powstające na czubku brodawki tworzą najbardziej wewnętrzną część włosa – rdzeń. Nie występuje on we wszystkich włosach, choć często można go znaleźć we włosach białych – pozbawionych pigmentu. Struktura rdzenia jest miękka i gąbczasta ponieważ komórki protein są luźno ułożone, a przestrzeń pomiędzy nimi wypełnia powietrze.
Z wiekiem rdzeń się pogrubia co daje w efekcie większą zawartość powietrza w łodydze. Włosy stają się trochę grubsze, ale równocześnie tracą elastyczność – są sztywniejsze.
Rdzeń we włosach wielu gatunków zwierząt ma swój udział w procesach regulacji temperatury ciała. Niektórzy badacze przypuszczają, że obecność rdzenia w białych włosach jest rodzajem atawizmu – regresji ewolucyjnej.
Rdzeń niewiele wnosi do chemicznych i mechanicznych własności włosa.

Z komórek macierzy nieco oddalonych od wierzchołka brodawki powstaje kora, która jest najgrubszą, główną częścią włosa, bezpośrednio otaczającą ewentualny rdzeń. Kora stanowi około 90% ciężaru włosa.
To właśnie kora odpowiada za kolor i własności mechaniczne (elastyczność, wytrzymałość, skręt) włosa. Kolor włosom nadają ziarna pigmentu zwanego melaniną, produkowanego przez melanocyty – komórki znajdujące się w macierzy włosa. Melanocyty znajdują się wyłącznie w warstwie kory, rozmieszczone wzdłuż włókien keratynowych jak sznurki perełek.
Osłonka jest bezbarwna i prześwituje przez nią kolor kory. Melanina występuje zasadniczo w dwóch postaciach : eumelaniny (barwnik czarno-brązowy) i feomelaniny (barwnik żółto-czerwony). W zależności od tego, który barwnik dominuje włosy mają kolor ciemny (czarny i brązowy) – eumelanina, albo jasny (czerwony lub blond) – feomelanina.
Z wiekiem coraz mniej melaniny jest produkowane w macierzy – włosy stają się pozbawione koloru – szare lub białe.
Melanina rozjaśnia się pod wpływem promieni słonecznych. Białe włosy w ogóle nie zawierają melaniny, a szare niewiele.

Słyszeliście opowieści o ludziach, którzy pod wpływem silnego stresu osiwieli w bardzo krótkim czasie ? Zazwyczaj w ciągu jednej nocy. Jak można to wyjaśnić skoro włosy to martwe komórki nie podlegające przemianom biologicznym ? Faktem jest, że ciemne włosy nie mogą, „same z siebie” stracić koloru. Melanina jest wbudowana we włos i nie może znienacka zniknąć – nie zidentyfikowano dotychczas procesu, który by to umożliwiał. Gwałtowną zmianę koloru włosów tłumaczy się selektywną utratą dużej liczby kolorowych włosów, w efekcie czego pozostałe, wcześniej słabo widoczne białe włosy zaczynają dominować.

Widziany przez nas kolor włosów ma związek z odbiciem i załamaniem promieni świetlnych od różnych powierzchni – temat na inną okazję

Korę tworzą ściśle upakowane nitki keratyny ułożone wzdłuż włosa.

Keratyna – proteina należąca do białek prostych, sama w sobie jest niezwykła. Zbudowana jest z kilkunastu rodzajów aminokwasów, wśród których na szczególną uwagę zasługuje cysteina (zawiera siarkę i tworzy wiązania mające istotny wpływ na własności włosów).
Keratyna występuje w kilku postaciach, a w korze dominuje keratyna alfa, której cząsteczki mają kształt tzw. helisy alfa (zdjęcie poniżej) - łańcuch aminokwasów jest spiralnie owinięty ze ściśle określoną gęstością "zwojów", wokół powierzchni bocznej „wirtualnego” walca.

W warstwie korowej włosa, helisy keratyny tworzą niezwykłą, wielopoziomową strukturę :

1. 4 helisy owinięte wokół siebie tworzą protowłókno. Razem utrzymują je wiązania boczne (mostki) pomiędzy aminokwasami poszczególnych helis. Można wyróżnić wiązania o różnej sile (wodorowe, jonowe, mostki siarkowe). Oddziałując na te wiązania (zrywając je) zmienia się kształt włosów (np. przy trwałej ondulacji)
2. kilkanaście protowłókien skręconych jak kabel czy lina tworzy mikrowłókno,
3. grupy mikrowłókien tworzą makrowłókna,

Kora włosa to właśnie te długie, rozmieszczone wzdłuż osi włosa makrowłókna spojone cementem międzykomórkowym. Cement międzykomórkowy zawiera keratyny o dużej zawartości siarki (tzw. keratyna amorficzna zawierająca ok. 25% siarki), natomiast keratyna włóknista ma jej znacznie mniej - około 7%. Na temat siarki i tworzonych przez nią wiązań jeszcze będziemy mówić.

Musicie przyznać, że taka, w dużym stopniu regularna struktura : wielokrotnie skręcone włókna w silnie wiążącej je matrycy już na pierwszy rzut oka sugeruje dużą wytrzymałość. I tak właśnie jest w przypadku włosów.

Czy wiecie, że ludzki włos jest w stanie utrzymać ciężar 100 g ? Kosmyk 100 włosów utrzyma 10 kilogramów, a warkocz przeciętnie owłosionej głowy 12 ton ! Nic dziwnego, że królewicz z bajki mógł wspiąć się po nim na wieżę, mógłby to zrobić nawet razem z koniem
Włosy są także niezwykle elastyczne oraz odporne na skręcanie i rozciąganie. Zanim włos ulegnie przerwaniu można go wydłużyć o około 50% początkowej długości. A więc włosy o długości 20 cm można wydłużyć do 30 cm – robi wrażenie!

Komórki powstające w części macierzy jeszcze bardziej oddalonej od wierzchołka brodawki tworzą osłonkę – trzecią, najbardziej zewnętrzną warstwę włosa. Przesuwając się w kierunku powierzchni skóry, pod wpływem nacisku ścian mieszka komórki osłonki ulegają spłaszczeniu i ostatecznie wyglądają jak łuski owinięte wokół warstw wewnętrznych (kory).

Osłonka jest warstwą częściowo zachodzących na siebie 3-10 łusek, sklejonych za pomocą cementu międzykomórkowego bogatego w lipidy. Im więcej łusek tym grubsze są włosy. Łuski są ułożone jak dachówki, z odkrytymi krawędziami skierowanymi w stronę wierzchołka włosa.
Osłonka pełni rolę ochronną na różne sposoby :
1. przeciwdziała utracie wody przez wewnętrzne warstwy włosa,
2. ogranicza dostęp substancji z otoczenia,
3. chroni przed mechanicznymi uszkodzeniami, przyjmując na siebie naprężenia (podczas badania wytrzymałości włosa warstwy osłonki pękają pierwsze, przed warstwami kory).

W jaki sposób włosy utrzymują się w mieszkach włosowych ? Skoro kolejne warstwy komórek są połączone tylko za pomocą delikatnych struktur, to dlaczego włosy nie wypadają podczas czesania, szarpania itp działań ? Jak to się dzieje, że włosy potrafią utrzymać tak duży ciężar ? To kolejny, niezwykły "wynalazek" natury.

Otóż, wewnętrzna powierzchnia mieszka włosowego (tzw. wewnętrzna pochewka mieszka) ma podobną strukturę jak powierzchnia osłonki - tworzą ją zachodzące na siebie komórki, których odkryte części są skierowane w przeciwnym kierunku niż łuski osłonki włosa. Obie warstwy są tak dokładnie dopasowane, że aby wyrwać włos konieczne jest rozerwanie dużej części mieszka (spokojnie - nawet to nie pozbawia mieszka zdolności regeneracji i "produkowania" kolejnych włosów). Mnóstwo maleńkich zakładek skutecznie przytrzymuje włos, aż do momentu gdy będzie gotowy do wypadnięcia.

Oczywiście natychmiast pojawia się pytanie - jeżeli włos jest tak doskonale zabezpieczony to jakim cudem nieustannie wysuwa się do góry ? Okazuje się, że "zakładki" łusek i wewnętrznej pochewki mieszka są połączone za pomocą tzw desmosomów. Desmosomy to struktury łączące komórki na zasadzie zatrzasków. Otóż dziesiątki tysięcy takich "zatrzasków" otwiera się i zamyka w ściśle określonej kolejności co umożliwia włosom wysuwanie się w kontrolowany sposób. Przy powierzchni skóry zatrzaski są rozpuszczane za pomocą specjalnych enzymów.

Osłonka to coś więcej niż tylko warstwa ochronna. To ona w dużym stopniu „odpowiada” za wysoko ceniony blask włosów. To gładkie, ściśle przylegające do siebie łuski nieuszkodzonego włosa, które bardzo dobrze odbijają światło dają efekt lśniących włosów.
Osłonka i pigment w korze włosów określają ich wygląd.

Zdrowy włos składa się w około 80% z protein, 10-15% z wody, w 5-10 % z pigmentów, minerałów, lipidów.
Lipidy występują w dwóch formach, jako :

1. integralny element włosa – około 3% masy włosa stanowią wyprodukowane w cebulce sterole, kwasy tłuszczowe i ceramidy. Występują głównie w międzykomórkowym spoiwie (cemencie) kory i osłonki. Dzięki nim osłonka nie przepuszcza wody ( a dokładniej przepuszcza ją w niewielkim stopniu).
2. składnik sebum wydzielanego przez gruczoły łojowe. Tworzą mieszaninę trójglicerydów, wosków i skwalenu, która pokrywa powierzchnię włosa ( i naskórka) zmiękczając i nadając połysk.

Niedostateczna ilość sebum powoduje, że włosy stają się suche, kruche i pozbawione blasku.

Wasz Admin

źródła : www.hair-science.com
www.pgbeautygroomingscience.com

You have no rights to post comments